Deelnemers

Balans, spierkracht en zelfvertrouwen

Als je Parkinson hebt, dan is beweging essentieel. Sportklimmen blijkt daarin een verrassend krachtig hulpmiddel te zijn. Het bevordert balans, spierkracht en zelfvertrouwen.

Wanneer je voor het eerst een klimhal binnenloopt en eens rondkijkt is dat best intimiderend. Zeker wanneer je Parkinson hebt. In landen waar klimmen populair is zoals Zwitserland, Oostenrijk en de Verenigde Staten, zijn al meer dan 30 klimgroepen specifiek voor mensen met Parkinson. In Nederland is Stichting parKLIMson gestart met groepen in de klimhallen van Neoliet in Eindhoven en Heerlen. De ambitie is dit uit te rollen in heel Nederland.

Sportklimmen is een veelbelovende en motiverende vorm van lichaamsbeweging voor mensen met Parkinson!

Wat is klimsport?

Alpinisme is ontstaan in de 19e eeuw: stoere klimmers bedwongen met ijsbijlen en touwen de hoge bergpieken. Dit is het beeld dat veel mensen hebben van de klimsport, maar nu hoef je niet meer per se naar de bergen om te klimmen. In de jaren tachtig van de 20e eeuw ontstond sportklimmen, wat al snel populariteit kreeg in studentenkringen. Sinds 2020 zijn klimmen en paraklimmen Olympische sporten.

Met de komst van klimhallen is klimmen toegankelijk voor een grotere groep mensen. Het grote aantal boulder- en klimhallen, de spectaculaire wedstrijden en de Olympische status dragen bij aan een snelle groei van de klimsport, ook in Nederland. Klimmen in een klimhal – indoorklimmen – is veilig. Je klimt altijd in een klimgordel aan een touw, en wordt gezekerd door een gekwalificeerde vrijwilliger. Statistieken laten zien dat het aantal ernstige verwondingen bij indoorklimmen laag is, met een risico van 1 tot 3 verwondingen per 100.000 klimuren. Dat is een veel lagere score dan bij bijvoorbeeld voetbal, boksen of volleybal! Stichting parKLIMson richt zich specifiek op het veilige sportklimmen in een klimhal.

Beweging versterkt de verbindingen tussen hersengebieden en remt hersenkrimp af. Sportklimmen vraagt om het combineren van coördinatie, balans, grote én kleine spiergroepen. Dat totaalplaatje maakt het extra effectief bij Parkinson.

De voordelen

• Bij het klimmen van routes aan een touw moet je al je spieren gebruiken, balans houden, vooruitdenken. Dat is allemaal goed voor je hersenen en je algehele conditie.
• Door te klimmen vergroot je je zelfvertrouwen, helemaal als je de topgreep weet vast te pakken!
• Klimmen is een van de veiligste indoor sporten: je draagt een klimgordel en wordt gezekerd door ervaren instructeurs en vrijwilligers.
• Klimmen doe je samen: je moedigt elkaar aan, je geeft en krijgt tips en na afloop is er koffie en tijd om na te praten.
• Je klimt zo hoog als je zelf wilt. Je begint met lage, makkelijke routes en krijgt hulp van ervaren instructeurs.

De klimgroepen van parKLIMson staan open voor mensen van elke leeftijd, in elke fase van de ziekte. Wanneer lopen minder goed gaat of kracht gedeeltelijk verdwenen is, kan sportklimmen fysieke, mentale en sociale voordelen bieden.

Waarom is sportklimmen zo effectief?

De hersenfunctie van mensen met de ziekte van Parkinson verbetert door regelmatig te bewegen: het versterkt de verbindingen tussen verschillende hersengebieden en remt het krimpen van de hersenen af. Mensen die actief trainen, ontwikkelen meer verbindingen tussen hersencellen. Met sporten nemen dus niet alleen je spieren toe, maar ook je hersenen en je denkvermogen.

Het sportklimmen heeft als extra voordeel boven veel andere sporten, dat je veel zaken moet combineren: niet alleen je coördinatie en balans, maar ook je grote en kleine spiergroepen. Met je vingers pak je de klimgrepen, maar de kracht hiervoor zit in de spieren in je onderarmen. Met je grote spieren in rug, bovenarmen en benen beweeg je je omhoog en met kleine spieren coördineer je de precisie van de beweging.

Het samenwerken van die verschillende systemen is nu precies wat je wilt trainen als je Parkinson hebt. Sportklimmen versterkt je benen, je romp, je fijne motoriek en je algehele bewegingscoördinatie. Het is dus een full body workout, in tegenstelling tot sommige andere sporten die zich meer op specifieke spiergroepen of alleen conditieverbetering richten.

Wetenschappelijk bewijs ondersteunt de effectiviteit van klimmen in het verbeteren van motorische symptomen, houding en algeheel welzijn.

Klimmen: ook een mentale training!

Sportklimmen verschilt van andere sporten door de mentale aspecten:

• Mentale uitdaging: klimmen vereist vooruitdenken om de puzzel op te lossen om tot de juiste lichaamsbeweging te komen, wat bijdraagt aan de mentale fitheid.
• Hoogte: van boven naar beneden kijken is spannend, maar ook een overwinning. Die spanning maakt plaats voor trots.
• Stressvermindering: klimmen kan helpen stress en angst te verminderen, wat een positief effect heeft op je algehele gezondheid.

Wat merk je van Parkinson tijdens het klimmen?

Bekende symptomen van Parkinson zijn trillingen, onverwachte bewegingen, verlies van motoriek, balans en kracht. Bewegingen die normaal automatisch gaan, zijn verstoord. De klimgrepen fungeren als visuele cues die beweging stimuleren – daardoor kunnen klachten tijdelijk verminderen.

Ervaringen in het buitenland

In een Oostenrijks onderzoek geven de deelnemers aan dat klimmen helpt bij de symptomen van Parkinson. Een studie met 48 deelnemers toonde aan dat een 12-weekse sportklimcursus leidde tot een significante verbetering: trager bewegen, stijfheid en bevingen namen af. De controlegroep zag geen verbetering.

Een andere studie rapporteerde duidelijke verbeteringen in fysieke, psychologische en sociale aspecten. Deelnemers meldden meer kracht, balans, bewegingsbereik en lichaamsbewustzijn. 70% wilde doorgaan met klimmen, 96% raadde het aan.

Doe mee!

De klimgroepen van parKLIMson staan open voor mensen van elke leeftijd, in elke fase van de ziekte. Wanneer lopen minder goed gaat of kracht gedeeltelijk verdwenen is, kan sportklimmen fysieke, mentale en sociale voordelen bieden.